KOLEJ 2035
![]() | |
|
Kilka dni temu w mediach społecznościowych wywiązała się dyskusja na temat wizji horyzontu 2035, zaprezentowanej na stronie Horyzontalny Rozkład Jazdy (stan na dzień 17.07.2024). Mapa ta przedstawia prognozę połączeń ekspresowych i pośpiesznych w polskiej infrastrukturze kolejowej. Warto zauważyć, że jest to jedynie prognoza, która ma być poddana konsultacjom społecznym, co jest głównym powodem napisania poniższego tekstu. Celem jest przedstawienie potrzebnych nowych połączeń, z których wiele ma swoje korzenie w roku 1935, a które zostały zlikwidowane, w kontekście wcześniejszych rozwiązań programu kolejowego dla Centralnego Portu Komunikacyjnego. Schemat oparty na mapie z dnia 17 lipca bieżącego roku odnosi się do wcześniejszych prezentacji. Porównanie dokumentów można znaleźć poniżej (mapa z 2024 roku jest bardziej wyraźna, podczas gdy poprzedni dokument jest lekko wygaszony). Należy zaznaczyć, że autor najlepiej zna układ kolejowy południowo-wschodniej części kraju. Możliwe są więc braki w odniesieniu do likwidacji połączeń w zachodniej części Polski. Proszę o zgłaszanie uwag przez czytelników lub osoby posiadające większą wiedzę na ten temat.
|
Głównym tematem poniższego tekstu jest rezygnacja z połączeń na tzw. Ziemi Radomskiej (definiowanej jako dawne Województwo Radomskie) oraz z planowanego wcześniej szybkiego połączenia CPK - Grójec - Radom - Sandomierz - Rzeszów. Projektowana szprycha programu kolejowego CPK była wielką szansą dla Radomia i Regionu Radomskiego na rozwój osadnictwa, przemysłu oraz usług. Prognozowane zwiększenie liczby mieszkańców na tym terenie, dzięki renesansowi infrastruktury kolejowej, sprawia, że propozycję rezygnacji z tej linii należy przyjąć z wielkim smutkiem. Mając możliwość udziału w konsultacjach społecznych dotyczących rozwiązań na lata 2024-2035, apeluję do przedstawicieli samorządów, reprezentantów na szczeblu krajowym oraz specjalistów o zabranie głosu w planowanych konsultacjach.
|
Konsekwencje rezygnacji z nowych połączeń w infrastrukturze kolejowej przedstawię na przykładzie odcinka Radom - Ostrowiec Świętokrzyski, który jest dobrze znany autorowi. Początki tego projektu sięgają lat międzywojennych i kontynuacji prac projektowych po połączeniu Radomia z Warszawą bezpośrednim torem przez Warkę. Linia Radom - Ostrowiec miała na celu skomunikowanie projektowanego w latach 30-tych XX wieku nowego województwa sandomierskiego ze stolicą Polski, umożliwiając obsługę zakładów przemysłu zbrojeniowego w Centralnym Okręgu Przemysłowym (COP), z Wisłą i Sanem jako kręgosłupem całego zamierzenia. Przypomnijmy, że rozwój produkcji COP był planowany na lata 1945, z perspektywą COP 2 w latach 1945-1950, obejmując m.in. połączenie kanałem rzecznym Wisły z Morzem Czarnym. Jednak ograniczając się do pierwotnego COP, którego rozwój brutalnie przerwała II wojna światowa (rozwiązania polskiego przemysłu zbrojeniowego zostały wykorzystane przez okupantów niemieckich oraz ZSRR), połączenie Radomia z Ostrowcem Św. było przedstawiane jako inwestycja strategiczna dla przemysłu zbrojeniowego oraz próbą aktywizacji gorzej skomunikowanych regionów II RP. Te cele nie straciły na aktualności. Konieczność zwiększenia dostępności południowo-wschodniego narożnika, obecnie województwa mazowieckiego, pozostaje dla Regionu Radomskiego takim samym priorytetem jak dziewięćdziesiąt lat temu. Brak realizacji tego połączenia był ewidentnym zaniedbaniem w czasach PRL, kiedy to Układ Warszawski planował szybką inwazję ze Wschodu na Zachód, tym samym kierunki Północ - Południe nie były priorytetowe. Nowa infrastruktura kolejowa na odcinku Radom - Ostrowiec Świętokrzyski została już wyznaczona w czterech wariantach. Odbyły się konsultacje społeczne w gminach, a projektowany przystanek kolejowy Radom-Południe (według doniesień prasowych) jest kluczowym elementem tej linii. Dlaczego nie kontynuować już zaawansowanych prac? Można zrealizować fragment Radom - Ostrowiec Świętokrzyski, jeśli nie całe połączenie CPK - Rzeszów. Nowe połączenie pozwoli na lepszą komunikację tej części województwa mazowieckiego ze stolicą kraju. Obecnie tereny te mają lepszą dostępność do stolicy województwa świętokrzyskiego. Rezygnacja z tego połączenia pozostawi te obszary odcięte komunikacyjnie od centrum regionu (Radomia) oraz centrum województwa mazowieckiego (Warszawy). Odnosząc się do wyrównywania szans w województwie i regionach, nie można patrzeć na to połączenie kolejowe jedynie przez pryzmat kosztów realizacji trakcji i torowiska. Konsekwencje finansowe wynikające z rezygnacji z tego połączenia będą prawdopodobnie w długim okresie obciążać budżety gmin, województwa, a tym samym skarb państwa. Możliwość nowych inwestycji prywatnych oraz otwarcia terenów rekreacyjnych i atrakcyjnych turystycznie pozwoli na zmniejszenie kosztów przyszłych koniecznych programów społecznych, podnosząc poziom życia mieszkańców tej części regionu radomskiego.
MAPA: EXPERIENCE.ARCGIS.COM |
Jeśli miałbym zająć stanowisko w sprawie ogólnego schematu prezentowanych połączeń kolejowych w Horyzoncie 2035, można go określić jako wspieranie rozwoju wojewódzkich ośrodków miejskich, które już są dobrze rozwinięte w porównaniu do miast niewojewódzkich. To podejście stoi w sprzeczności z ideą decentralizacji instytucji administracji rządowej i prowadzi do zwiększenia liczby mieszkańców tych ośrodków kosztem rozwoju regionów. Widoczny układ rozwoju kolei na osi wschód-zachód zasadniczo kończy się na Warszawie. Oczywiście, stolica kraju ma swoje szczególne miejsce w infrastrukturze komunikacyjnej Polski, ale nie powinno to odbywać się kosztem rozwoju regionalnego powiatów międzywojewódzkich. Zwiększenie dostępności Warszawy powinno być maksymalnie wspierane poprzez nowe inwestycje infrastrukturalne, które pozwolą na dogęszczenie siatki połączeń. Ciągła modernizacja i zwiększanie prędkości na istniejącej siatce połączeń wydaje się najłatwiejszym rozwiązaniem, ale czy jest naprawdę właściwym? Powinniśmy szukać możliwości maksymalnego wykorzystania każdej inwestycji infrastrukturalnej w celach i możliwościach rozwoju regionalnego.
PORÓWNANIE DOKUMENTÓW 2023 i 2024 ROK;
|
Należy przypomnieć, że Szprychy Kolejowe CPK miały służyć centrycznej obsłudze całego terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, bez dominujących osi północ-południe lub wschód-zachód. Jednak po modyfikacji schematu w 2024 roku wyraźnie widać chęć rozwijania osi tranzytowej wschód-zachód lub odwrotnie. Dominujące połączenia to ośrodki wojewódzkie zachodnich województw z Warszawą, z pominięciem mniejszych ośrodków miejskich na wschodzie kraju, czyli tzw. Polski B.
Chciałbym zaprosić wszystkich zainteresowanych oraz zaangażowanych w rozwój infrastruktury kolejowej i regionalny do szerokiego udziału w konsultacjach społecznych. Mam nadzieję, że będą one miały znaczenie przy podejmowaniu ostatecznych decyzji dotyczących najbliższej perspektywy 10 lat w zakresie inwestycji infrastruktury kolejowej. Harmonogram konsultacji społecznych można znaleźć pod linkiem: https://hrj.gov.pl/konsultacje/#konsultacje-publiczne
Więcej o połączeniach kolejowych regionu radomskiego
można przeczytać w publikacji online
Radomska Kolej Dojazdowa
LINKI:
Komentarze
Prześlij komentarz