ZA: MAŁY/DUŻY RADOM

HISTORYCZNE i PROPONOWANE GRANICE MIASTA Radom

Radom od 30 lat zmaga się z wyludnieniem, które wpływa zarówno na demografię, jak i pozycję polityczną miasta. W 2024 roku spadek liczby mieszkańców przełożył się na zmniejszenie liczby mandatów w Radzie Miejskiej. Przyczyn tego zjawiska jest wiele. Bliskość Warszawy przyciąga młodych ludzi na studia i do pracy, skąd często nie wracają. Mieszkańcy migrują także do sąsiednich gmin w poszukiwaniu ciszy, zieleni i lepszych warunków życia. Problem pogłębia ograniczony rynek pracy, który oferuje niewiele atrakcyjnych ofert dla specjalistów, oraz skromna liczba uczelni wyższych, wysyłająca młodych na edukacyjną emigrację. W obliczu tych wyzwań pojawiają się trzy główne koncepcje rozwoju Radomia. Pierwsza to przekształcenie miasta w hub transportowy, wykorzystując jego korzystne położenie na przecięciu szlaków północ-południe i wschód-zachód oraz rozwój lotniska Warszawa-Radom, szczególnie w obszarze transportu cargo. Druga opcja zakłada budowę miasta przemysłowego, co wymagałoby m.in. realizacji trasy S12, by przyciągnąć inwestorów i wspierać rozwój Przemysłu 4.0. 

GRAFIKA: HISTORYCZNE i PROPONOWANE GRANICE MIASTA Radom ODKŁAD MAPY - Google Maps; GRANICE HSITORYCZNE - Uwarunkowania urbanistyczne rozwoju miasta Radomia, MPU w Radomiu 1997 [1]; ZMIANA GRANIC: UCHWAŁA NR XI/138/2024 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU z dnia 19 listopada 2024 r. [2];   LEGENDA: KOLOR SZARY - historyczne granice miasta; KOLOR POMARAŃCZOWY - propozycje uchwały rozszerzenia granic; KOLOR CZERWONY - propozycje autorskie poszerzenia granic miasta

ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ

Trzecia możliwość to rola Radomia jako „sypialni” Warszawy – scenariusz, który już częściowo się realizuje dzięki szybkim połączeniom kolejowym, popularności pracy zdalnej i niższym cenom nieruchomości. Choć taka „sypialnia” mogłaby różnić się od dawnych, wyludnionych miasteczek, wymagałaby aktywnego zaangażowania mieszkańców w życie lokalne. Czwarta droga – przywrócenie Radomiowi statusu miasta wojewódzkiego – wydaje się obecnie mało realna. Władze miasta zaproponowały ostatnio powiększenie granic administracyjnych Radomia poprzez włączenie terenów inwestycyjnych z gmin ościennych. Choć na pierwszy rzut oka pomysł wydaje się logiczny, brakuje w nim spójności. Plan nie uwzględnia strategicznych obszarów, takich jak południowe tereny kolejowe czy wschodnie rejony lotniska, co podważa jego długoterminową skuteczność. W efekcie rodzi się pytanie, czy powiększenie granic to faktyczna strategia rozwoju, czy jedynie próba odwrócenia uwagi od głębszych problemów miasta.

Powierzchnia miast europejskich - opracowanie własne -
na podstawie danych PL.WIKIPEDIA.ORG  [3]

Radom, z budżetem około 2 miliardów złotych i populacją 180 tysięcy mieszkańców, zmaga się z nadmiarem powierzchni w stosunku do liczby ludności i ograniczonym rozwojem gospodarczym. Dla porównania Katowice (280 tys. mieszkańców) i Bydgoszcz (330 tys.) operują budżetami na poziomie 3 miliardów złotych, co wskazuje na potrzebę większego zagęszczenia zabudowy w Radomiu. Miasto, pierwotnie planowane dla 500 tysięcy mieszkańców, dysponuje rozległą infrastrukturą, która generuje wysokie koszty utrzymania przy aktualnym poziomie urbanizacji. Problem ten wynika z rozproszonych granic miasta oraz niedostatecznego wykorzystania istniejącej przestrzeni. W granicach Radomia wciąż znajdują się tereny rolnicze i niewykorzystane obszary przemysłowe, co świadczy o braku efektywnego zagospodarowania. Pomysł poszerzenia granic administracyjnych o nowe tereny inwestycyjne wydaje się doraźnym rozwiązaniem, które nie uwzględnia demograficznych i ekonomicznych realiów. Radom powinien skupić się na intensyfikacji zabudowy, inwestycjach w istniejącą infrastrukturę i przekształceniu nieużytków w aktywne tereny mieszkalne i przemysłowe. Dopiero po pełnym wykorzystaniu obecnych zasobów można rozważać poszerzenie granic, ale wyłącznie w oparciu o solidne analizy. Bez przemyślanego planu rozwoju dalsze rozpraszanie przestrzeni i zasobów może przynieść miastu więcej strat niż korzyści. Radom musi zdecydować, czy chce zwiększać zagęszczenie i efektywność, czy ryzykować pogłębienie istniejących problemów.

Gęstość zaludnienia miast w Polsce - opracowanie własne
- na podstawie danych PL.WIKIPEDIA.ORG  [3]

Radom, choć średniej wielkości miasto w Polsce, zmaga się z wyzwaniami, które wykraczają poza liczbę mieszkańców. Miasto dysponuje rozległą powierzchnią i infrastrukturą, lecz jego rozwój gospodarczy i liczba ludności są nieadekwatne do potencjału. Porównania z innymi miastami – polskimi i europejskimi – ukazują, że Radom pod względem wielkości i gęstości zaludnienia przypomina miasta wojewódzkie, ale pod względem dochodów i rozwoju plasuje się na poziomie mniejszych miast. Problemem jest brak dużych inwestorów, ograniczona liczba firm generujących istotne wpływy z podatków CIT oraz niewykorzystanie potencjału przestrzeni miejskiej. 

ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ

Dodatkowo, niski poziom oferty edukacyjnej i kulturalnej nie sprzyja zatrzymaniu mieszkańców i przyciąganiu nowych. Radom wykazuje dziesięciokrotną różnicę między wpływami z PIT a CIT, co podkreśla niedostatek lokalnego przemysłu, w przeciwieństwie do miast takich jak Płock czy Rawenna, które bazują na wiodących sektorach gospodarki. Przykłady miast takich jak Dublin czy Rawenna pokazują, że rozwój oparty na konsekwentnych inwestycjach infrastrukturalnych i strategii gospodarczej może przynieść przełom. Radom, z solidną lokalizacją i bogatą historią, powinien skupić się na przyciąganiu inwestorów, zagospodarowaniu dostępnych terenów oraz budowie oferty edukacyjno-kulturalnej. W perspektywie długoterminowej miasto ma potencjał, by zwiększyć populację do 360 tysięcy mieszkańców, co uczyniłoby je bardziej adekwatnym do rozmiaru jego infrastruktury.

PORÓWNANIE WIELKOŚCI MIAST (w granicach administracyjnych) DANE i MAPA: Google Maps

Analiza wykazała, że gęstość zaludnienia Radomia jest zbyt niska, co sugeruje nadmiar powierzchni w stosunku do liczby mieszkańców. Miasto, zamiast powiększać swoje granice, powinno skoncentrować się na lepszym zagospodarowaniu terenów już istniejących oraz zwiększeniu liczby mieszkańców do poziomu z lat 90. XX wieku. Plany poszerzenia granic administracyjnych, omawiane na sesji Rady Miasta, są minimalne i fragmentaryczne. Obejmują północne tereny pod zbiornik wodny o funkcji rekreacyjnej, wschodnie obszary inwestycyjne oraz południowe rejony kolejowe, jednak brakuje im spójności z długoterminowym rozwojem infrastrukturalnym, m.in. w kontekście lotniska Warszawa-Radom. Decyzje o zmianie granic budzą wątpliwości, zwłaszcza przy braku jasnej wizji strategicznej oraz minimalnym zaangażowaniu mieszkańców w konsultacje. Proponowane zmiany mogą nie sprostać przyszłym potrzebom Radomia, takim jak rozwój lokalnego rynku pracy, zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej oraz wspieranie wzrostu liczby mieszkańców. Miasto powinno priorytetowo przeanalizować Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego oraz rozważyć alternatywne strategie, takie jak tworzenie "Airport City" czy wprowadzenie ulg podatkowych dla nowych inwestorów i mieszkańców. Wnioski wskazują, że obecne granice są wystarczające, o ile zostaną efektywnie wykorzystane, a przyszłe decyzje o ich poszerzeniu powinny być bardziej przemyślane i kompleksowe.

ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ

Propozycja poszerzenia granic Radomia, obejmująca historyczny węzeł kolejowy z okresu II wojny światowej w rejonie Potkanowa, ma solidne uzasadnienie historyczne i infrastrukturalne. Węzeł, zbudowany przez okupacyjne władze hitlerowskie, obejmował wieżę ciśnień, nasypy, bocznice i niedokończoną lokomotywownię. Po wojnie na bazie tej infrastruktury rozwinięto przemysł w Potkanowie, a część terenów włączono do miasta w 1954 roku. Rozszerzenie granic w tym obszarze pozwoliłoby na pełne wykorzystanie potencjału transportowego i inwestycyjnego oraz wsparcie rozwoju kolei i nowych inwestycji. W kontekście planowanego rozwoju portu lotniczego i strefy Air Port City, ważne jest zabezpieczenie terenów umożliwiających operacyjność lotniska i rozwój infrastruktury. Jednak zmiana granic powinna być przemyślana, by uniknąć chaosu urbanistycznego. Konieczne jest uwzględnienie potrzeb lokalnych społeczności, rozbudowy infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej i transportowej, a także ewentualnych ulg podatkowych dla nowych terenów. Poszerzenie granic powinno równoważyć interesy inwestorów z długoterminowym rozwojem miasta i dobrem mieszkańców, przy zachowaniu spójności urbanistycznej.

ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ

WYGENEROWANE PRZY POMOCY NARZĘDZI AI: TREŚCI, OBRAZY, ANIMACJE i DŹWIĘKI ZOSTAŁY WYGENEROWANE SYNTETYCZNE, ZMODYFIKOWANE LUB/I ZMANIPULOWANE

BIBLIOGRAFIA:

1. Uwarunowania urbanistyczne rozwoju miasta Radomia - MPU w Radomiu i Urząd Miejski w Radomiu - Radom 1997 - ISBN 83-908869-0-1 
2. UCHWAŁA NR XI/138/2024 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU z dnia 19 listopada 2024 r. w sprawie przystąpienia do procedury zmiany granic administracyjnych Gminy Miasta Radomia oraz przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami - źródło: BIP.RADOM.PL 
3. PL.WIKIPEDIA.ORG 
4. WAZKI.PL 
5. NIELSENIQ.COM 
6. SAMORZĄD.PAP.PL 
7. ECHODNIA.EU 
8. RADOM24.PL 
9. ANYWHERE.PL 
10. VERSUSU.COM  
11. WARSZAWA.STAT.GOV.PL